Om Green Energy Day in 2050 op 31 december te laten vallen moeten we hard aan het werk om ieder jaar de datum 12 dagen op te laten schuiven.
Dat is niet makkelijk. Maar het gaat wel lukken. Nu al zijn zo ontzettend veel Nederlanders hiermee bezig. En ieder jaar worden het er meer.
In 2023 zijn we negen dagen opgeschoven. Nog niet genoeg, maar wel een goed begin. Dat betekent dat we heel veel meer duurzame energie zijn gaan produceren. Dat werd mogelijk gemaakt door mensen uit het hele land.
Naast de Nederlandse Green Energy Day, hebben we ook uitgerekend op welke dag Green Energy Day per provincie valt. Een aantal provincies heeft al meer zonnepanelen, windmolens en warmteopwek gerealiseerd. Ook het energieverbruik per provincie verschilt. Daardoor lopen de data uiteen, van 4 februari 2023 in Limburg, tot 18 mei 2023 in Flevoland. Voor alle provincies geldt dat bewoners, bedrijven en bestuurders volop bezig zijn om de kansen te pakken om Green Energy Day verder op te schuiven. Op naar 31 december in 2050, in het hele land!
Op Green Energy Day 2023, dus op 2 maart, gaan zes kandidaat-Statenleden uit de regio West met elkaar in debat hoe er meer duurzame energie opgewekt kan worden in hun provincie. De podcast van dit debat is na de opname hier te beluisteren. De kandidaten gaan ook met trots stickers plakken op de manshoge Green Energy Day-kalender van vorig jaar, om te laten zien dat deze dag intussen negen dagen is opgeschoven.
De NVDE organiseert in totaal vier verkiezingspodcasts voorafgaand aan de provinciale verkiezingen op 15 maart, namelijk:
— Verkiezingspodcast van het Zuiden: 16 februari in Den Bosch – Noord-Brabant, Limburg en Zeeland.
— Verkiezingspodcast van het Oosten: 28 februari in Arnhem – Gelderland, Overijssel en Flevoland.
— Verkiezingspodcast van het Westen: 2 maart in Utrecht – Utrecht, Zuid-Holland en Noord-Holland.
— Verkiezingspodcast van het Noorden: 13 maart in Groningen – Groningen, Friesland, Drenthe.
“Wij isoleren gebouwen en woningen voor meer comfort en lagere stookkosten. Isoleren lijkt misschien saai. Maar het is heel dankbaar werk. Bewoners ervaren direct meer comfort. De spouwmuren, het dak, de vloeren en het glas zijn hierbij belangrijk. Die ‘schil’ rondom het gebouw moet dicht, zeggen we altijd. Isoleren is aanstekelijk. Als de één vertelt hoe comfortabel het is, wil de ander het ook. Ik heb graag contact met de mensen. Alle mogelijkheden onderzoeken en samen kijken wat mogelijk is. Mijn enthousiasme overbrengen op onze klanten, dat is mijn passie. In de jaren zeventig tot en met de jaren negentig werd het gas er doorheen gejast. Nu bouwen we nul energie-huizen. Prachtig! De techniek is er om ook bestaande huizen duurzaam te maken. Waarom gebruiken we hem zo weinig? We moeten ons samen verantwoordelijk voelen om moeder aarde op een verantwoorde manier door te geven aan onze (klein)kinderen.”
“Waar eerst verouderde schoolgebouwen stonden en een wijk dreigde weg te zakken in grootstedelijke malaise, is in vijftien jaar een levendig stuk Dordrecht ontstaan met als middelpunt een fabriek. Wat daar gemaakt wordt? Duurzaamheid. Kennis stroomt er in en uit. Bedrijven ontmoeten studenten en studenten leren van de praktijk. Duurzame startups krijgen er de begeleiding waardoor ze kunnen groeien. Er wordt gewerkt aan vernieuwende technieken en er wordt een generatie technici opgeleid om die techniek onderdeel te maken van de schone en duurzame wereld van morgen. Door innovaties direct te linken aan het beroepsonderwijs, zorg je voor een enorme versnelling.
“Van een elektrische auto, fiets of scooter kijkt niemand meer op. En ook de fluisterboten zijn inmiddels aardig ingeburgerd. Maar een elektrisch binnenvaartschip is heel wat anders. Je komt niet ver met een doorsnee accu. Toch kun je hem vanaf begin volgend jaar tegenkomen. Hoe hij aan zijn energie komt? Met verwisselbare batterijcontainers. De schipper kan eenvoudig de container met de lege batterijen van boord takelen, tegelijk met de lading, en een nieuwe, opgeladen batterij ervoor in de plaats inladen. Hij betaalt alleen voor de stroom. Op naar de volgende bestemming: stil, schoon, zonder CO2-, fijnstof of stikstofuitstoot. Het wordt mogelijk gemaakt door ZES (Zero Emission Services), een bedrijf dat hiervoor is opgericht door Engie, Havenbedrijf Rotterdam, Wärtsilä en ING.”
Van der Hulst bouwbedrijf bouwde een wijk in Voorhout die energie levert. Directeur-eigenaar Yvonne van der Hulst: “Grote bedrijven krijgen vaak voorrang in de energietransitie. Maar waarom zou ik als klein bedrijf niet voorop kunnen lopen? Bijna iedereen verklaarde me voor gek, maar ik wilde per se laten zien dat het kan: huizen bouwen die zo duurzaam zijn dat ze meer energie opleveren dan ze nodig hebben. De huizen die we gebouwd hebben zitten tjokvol domotica. Dat heeft soms ook nadelen, maar daar hebben we veel van geleerd. Al die learnings nemen we mee als blauwdruk als we aan de volgende wijk beginnen. De kansen die het Klimaatakkoord biedt, brengen wij al in de praktijk. Ik heb deze wijk zelf neergezet, zonder subsidies. Ik wilde aan Nederland laten zien dat je het gewoon moet doen.”
Bewoners realiseren zelf een zonnedak met slim laadplein in EVA-Lanzmeer, de grootste ecowijk van Europa. “Onze wijk is al twintig jaar toonaangevend in duurzaamheid en wij willen die koppositie behouden.” Toen Amar in de wijk kwam wonen, werd er gepraat over het verder verduurzamen van de buurt. Samen met Gerwin Verschuur kreeg Amar het idee om de parkeerterreinen in de wijk voor het lokaal opwekken van energie te gebruiken. Tijdens een duurzaamheidsavond van de gemeente lanceerde hij het plan voor een zonnedak boven een slim laadplein. Dat juist hij met dit idee kwam is niet zo gek. Amar is architect en werkt aan duurzame ontwerpen. “We wilden in elk geval ons eigen huis energieneutraal maken, maar dit idee groeide uit tot een project dat de hele wijk een impuls gaf. En ik zie nu al dat het hier niet bij gaat blijven. Onze aanpak wordt opgepikt en kan zo voor heel veel extra duurzame energie zorgen. Tegelijkertijd maakt het elektrisch rijden nog aantrekkelijker en groener.”
“Hoe maak je een monument uit 1906 aardgasvrij? Als een van de eersten doet Kristel dat. En daarvoor heeft ze niet het makkelijkste huis gekozen. “Volgens beleidsmakers zijn wij een ‘moeilijke groep’. Enkelsteens muren, een monument waardoor je aan allemaal extra regels moet voldoen. Wij willen bewijzen dat het kan. Omdat wij geloven in een schonere wereld en omdat ons thuis een stuk comfortabeler en mooier wordt. De vloerverwarming kan koelen in de zomer. Daar verheug ik me nu al op.”
Ik ben één van de eersten die in een 100% elektrische auto reed. Essent wilde al in 2008 laten zien dat het kon. Ik kreeg één van de dertig omgebouwde Volkswagens, met een actieradius van 120 km op goede dagen, 90 op koude. Zonder verwarming, dus ik had er Uggs, sjaals en handschoenen in liggen. Je zag het wolkje van je adem. Er was natuurlijk nog geen laadpaal te bekennen. Ik heb alles meegemaakt: meters verlengsnoer vanuit een hotel; drie kilometer voor huis stilvallen. Nu rijd ik in een Tesla model 3: de grootst denkbare luxe. Wat een contrast! We kunnen dit als mensheid: een goed idee succesvol ontwikkelen. Zodat meer generaties een fijn leven hebben op deze aarde.
In 2019 zijn er op ons gehuurde kantoor in hartje Den Bosch 104 zonnepanelen geplaatst. Alle platte daken waar geen zonnepanelen op liggen, doen pijn aan mijn ogen. Je mist daar de mogelijkheid om duurzame energie op te wekken en geld te verdienen. Zonde. Daarom ben ik anderhalf jaar geleden met de eigenaren van ons kantoor gestart met een traject om deze zonnepanelen geplaatst te krijgen. Het resultaat mag er zijn. Dat voelt echt als een persoonlijke overwinning. Ook huurders hebben geen excuus om stil te zitten. Voor je het weet is je werkomgeving weer een stukje groener.
Sinds 2019 trek ik door het land met onze eigen Escapebus! Daarmee wil ik de kennis over duurzame energie vergroten op een leuke en spannende manier. Deelnemers moeten zo vlug mogelijk ontsnappen uit de Escapebus, voordat de temperatuur te ver stijgt. In dit spel laten we zien hoe je energie kunt besparen en kunt verduurzamen. Iedereen doet enthousiast mee. We bieden mensen een écht leuke ervaring met het onderwerp energie. En in 2020 zet ik zelf de volgende stap, want ik neem nu rijlessen om de bus zelf naar evenementen, gemeenten en bedrijven te kunnen brengen. Ik hoop jullie daar tegen te komen!
In 2019 kregen we de vergunning rond voor het windpark Ospeldijk in Nederweert. Mijn persoonlijke ‘kippenvelmoment’: een mevrouw, in tranen bij de eerste voorlichtingsbijeenkomst waar ze hoorde van de plannen voor windmolens in haar buurt, zei vorig jaar tegen me: ‘Ik zie dat jullie echt het onderste uit de kan halen voor ons’. We hebben in korte tijd de omgevingsvergunning verkregen in harmonie met de omgeving. Tegenstanders heb je altijd, maar ik kreeg ook hun vertrouwen door écht te luisteren. Bij voorlichtingsavonden, maar ook via deelname aan de plaatselijke Kerstmarkt. Er komen vier windturbines, waarvan twee van energiecoöperatie Zuidenwind. Vanaf 2021 zullen de molens ruim 40 miljoen kWh leveren, genoeg voor 14.000 huishoudens.
Weggooien van bruikbare materialen is niet meer van deze tijd. Ik ben de drijvende kracht achter het team Herinzet bij de afdeling INFRA van Enexis Groep. Wij reviseren retourmaterialen en zetten elektra- en gasbedrijfsmiddelen opnieuw in. We hebben in mijn team allemaal een passie voor techniek. Wij kunnen onderdelen reviseren waarvan de fabrikant al lang niet meer bestaat. Hierdoor geven we bedrijfsmiddelen een tweede leven. Als onderdelen niet meer leverbaar zijn, laten we deze opnieuw maken. Hulpgereedschappen maken we zelf in onze werkplaats. In 2019 hebben we hiermee 7 miljoen euro en 1500 ton CO2 bespaard. In 2020 gaan we kijken hoe we dit sectorbreed kunnen doen met de collega-netbeheerders Alliander en Stedin.
Elektrisch rijden is zakelijk al een aantal jaar een haalbaar en betaalbaar alternatief. Voor de consument komt er ook steeds meer keuze, maar sommigen vinden de aanschafprijs nog te hoog, de restwaarde onzeker en opladen een gedoe. Om dat te doorbreken ben ik in 2016 met Johan Janse Buurauto gestart: de auto die je deelt met je buren. We zijn nu vier jaar verder en werken samen met MyWheels aan slimme oplossingen voor complexe vraagstukken. Denk daarbij aan gecombineerd zakelijk en privé delen, inzet van deelauto’s voor sociale ritten en experimenteren met energieopslag en het terugleveren van stroom aan het net. Met elektrisch autodelen gaan we voor schonere lucht én een mooiere samenleving.
Ik heb voor mijn gezin een houten huis ontworpen en gebouwd in Amsterdam-Noord, met een extreem laag energieverbruik door supergoede isolatie en ventilatie met warmteterugwinning. De warmte wekken we zelf op met een warmtepomp en zonnewarmte. Elektriciteit wekken we deels op ons eigen dak op, en deels op het dak van een bedrijfspand in de buurt. Bij elkaar hebben we nu genoeg zonnepanelen om ons totale energieverbruik te compenseren. Door in hout te bouwen, met een fundering in gerecycled beton, heeft ons huis een veel kleinere CO2-footprint. En het is veel mooier!
In Purmerend hadden we in 2019 de primeur om de eerste bestaande woningen van het aardgas af te halen. Het was mijn taak, als klantadviseur bij Stadsverwarming Purmerend, om hiervoor draagvlak te creëren onder de bewoners. Mensen konden eerst sceptisch zijn, maar door het één op één contact dat ik met ze had, is dat volledig verdwenen. Bewoners zijn nu erg tevreden over het eindresultaat: CV-ketel eruit, warmte-afleverset erin. Daarnaast heb ik bewoners geadviseerd over het isoleren van de woning en heb ik hen -samen met een externe partij- een gunstig aanbod gedaan. Zo konden ze bezuinigen op hun toekomstige warmteverbruik. Goed voor hun portemonnee én voor het milieu!
In 2015 richtten we energiecoöperatie MeerEnergie op om een warmtenet te ontwikkelen op restwarmte in onze buurt in Amsterdam. Datacenter Equinix bood zijn warmte gratis aan, genoeg voor vijfduizend woningen. Het is een megaproject waarbij talloze partijen betrokken zijn: gemeente, netbeheerder, datacentrum. Maar ook Waternet, ProRail en grondeigenaren voor de aanleg van leidingen. Wij willen als vrijwilligers een warmtenet ontwikkelen; de gemeente wil de stad aardgasvrij maken. Het lijkt een ideale match, maar juridisch, financieel en organisatorisch vinden we vele obstakels op onze weg. Er wordt vanuit heel Nederland naar ons gekeken. Als het hier lukt, hebben we een voorbeeld dat op vele manieren kan worden nagevolgd.
Toen ik mijn huis kocht, een karakteristieke tussenwoning uit 1910, met grote ramen en hoge plafonds, dacht ik nog niet aan volledig verduurzamen. Maar de afgelopen jaren ben ik mij meer gaan verdiepen in klimaatverandering en de gevolgen voor het leven op aarde. Dan komt snel het besef dat je ook zelf wat moet doen. Zonnepanelen waren een logische eerste stap. Vervolgens heb ik besloten mijn huis helemaal van het gas te halen. Inmiddels zorgt een volledig elektrische warmtepomp hier voor het warmwater én verwarmt deze in de winter het hele huis. Samen met de zonnepanelen een perfecte combinatie: de warmtepomp draait hier als, en óp, een zonnetje!
Winst uit je woning helpt gemeenten met grootschalige inkoopacties voor verduurzaming, waarbij tienduizenden woningen per maand worden aangeschreven. Het was dan ook een totaal ander verhaal toen ik de spouw van mijn eigen jaren ’30 woning in Haarlem wilde isoleren. Ik had al 19 zonnepanelen, zonnewarmte en vloerisolatie, maar mijn spouwmuur was nog niet bekeken. Terwijl dat nu juist één van de makkelijkste maatregelen is. Ik heb ook maar een mailtje gestuurd naar enkele buren. Dezelfde dag had ik bericht terug van 13 geïnteresseerden. Al met al is er een flinke slag geslagen: uiteindelijk zijn er in 13 huizen 21 maatregelen uitgevoerd. En dat alles na één mailtje!
Ik ben al tien jaar betrokken bij aardwarmteprojecten. Er zit warmte in het binnenste van de aarde; hoe dieper, hoe warmer. Deze warmte kun je oppompen en gebruiken voor het duurzaam verwarmen van kassen en gebouwen. We hebben met AAB in Nederland al tien aardwarmteprojecten helpen realiseren en de teller blijft lopen. We verwarmen er nu nog vooral kassen mee. Die projecten vervangen 10 tot 20 miljoen kuub gas. Dus ik kan zeggen dat ik heb bijgedragen aan meer dan 500 kiloton CO2 -reductie. Dat ging echt niet vanzelf. Je moet een lange adem hebben vanwege de complexiteit, maar daar ben ik als triatleet niet vies van!
In Woubrugge (Z-H) staat sinds 1993 de eerste nulenergiewoning van Nederland en Europa, die aantoonbaar al 25 jaar onafgebroken energieneutraal draait. Ik heb het huis ontworpen en gebouwd en mijn vrouw en ik wonen er. Ik heb meerdere energie-innovaties gerealiseerd, zoals de eerste HR-ketel en de elektrisch ondersteunde fiets. Als pionier en adviseur energiebesparing heb ik bij talrijke scholen, kerken en verzorgingshuizen met slimme beheersmaatregelen – zonder grote investeringen – tot 60% besparingen bereikt. Ons hoofdproject in Woubrugge was zonder steun van mijn echtgenote Wil Kroon-Taverne niet mogelijk geweest. We zijn trots op de koninklijke onderscheiding die we beiden kregen voor onze inzet.
Afgelopen jaar heb ik me beziggehouden met windenergie. Als ontwikkelaar vind ik het belangrijk dat je nadenkt over wat het betekent dat er ergens een molen staat. Wind wordt namelijk dicht bij huis opgewekt en is daarmee erg zichtbaar. De komst van een windpark zorgt in veel gevallen voor discussies in de omgeving. Door goed te luisteren, kun je kijken naar wat ieder raakt. Op die manier wordt de energietransitie een manier om mensen bij elkaar te brengen. Tijdens één van mijn projecten zorgde dit er voor dat tegenstanders van het windpark later juist ambassadeurs voor windenergie werden. Mooi!
Ik zet mij in om elektrische deelauto’s te verspreiden over Hilversum. Dit doe ik bij energiecoöperatie HET: Hilversumse Energie Transitie. He zijn vriendelijk geprijsde auto’s voor algemeen gebruik, zodat mensen hun eigen fossiele auto laten staan of zelfs helemaal wegdoen. Vaak is het zo dat de autodelers gaan nadenken over het gebruik van de auto. Want als je een auto aan het reserveren bent, realiseer je je soms dat je net zo goed de fiets kunt pakken. Of de trein. Elke keer als ik een proefrit met iemand maak, vertel ik ze dat verhaal en dat voelt fantastisch!
Ik doe onderzoek naar duurzame energie voor gebouwen en wijken. Mijn streven is om slimme en efficiënte systemen te ontwikkelen, die niet alleen aardgasvrij zijn maar ook zuinig met de beschikbare duurzame energie omgaan. Hierdoor wordt direct veel CO₂ emissie gereduceerd, én verschuift de Green Energy day sneller richting 31 december! Voor wijken is het streven daarom ‘maximaal lokaal duurzaam’. Ook de praktische en financiële haalbaarheid is van groot belang. Samen met een groot team wijkgenoten ben ik ook privé met dit onderwerp bezig: om in mijn eigen wijk een duurzame energievoorziening van de grond – of liever: in de grond – te krijgen.
In 2019 heb ik meegewerkt aan verschillende projecten om daken van zonnepanelen te voorzien. Ik vind het erg leuk om mensen bewust te maken van de mogelijkheden en hen te helpen om daadwerkelijk de stap zetten om hun huis of gebouw te verduurzamen. Het is mooi om te zien hoe enthousiast mensen zijn om hun steentje bij te dragen aan een duurzame toekomst.
Sinds maart 2019 ben ik verantwoordelijk voor de communicatie van het Netwerk Aquathermie (NAT). Aquathermie gebruikt warmte uit oppervlaktewater, afvalwater en drinkwater om gebouwen duurzaam te verwarmen en te koelen. Warmte uit een meer, uit een rioolwaterzuiveringsinstallatie of uit een drinkwaterreservoir dus! Meer dan 40 organisaties ontwikkelen en delen kennis over aquathermie en starten initiatieven. Er zijn al 50 gerealiseerde projecten! Aquathermie wordt steeds bekender. Tegelijkertijd is er nog veel werk te verzetten om te zorgen dat het vaker gezien wordt als duurzaam alternatief voor gasverwarming. Ik ben heel enthousiast om bij te dragen aan de groeiende interesse voor aquathermie.
De vraag naar warmte in het Westland is groot vanwege de productie van groente, fruit, planten en bloemen. Met aardwarmte worden kassen duurzaam verwarmd. Sinds het voorjaar van 2019 levert het project Trias Westland aardwarmte aan 26 telers. Warm water van maar liefst 95 graden wordt onttrokken op een diepte van ongeveer 2,3 kilometer. Met dit project wordt er 23 miljoen kiloton minder CO2 uitgestoten. Dat scheelt meer dan 13 miljoen kuub aardgas, ofwel het verbruik van circa 8.000 huishoudens.
Nog maar 9 procent van de corporatiedaken heeft zonnepanelen! Dat moet toch beter kunnen? Vanuit Squarewise werk ik samen met 16 corporaties in regio Utrecht om hun daken sneller vol te leggen. De eerste gezamenlijke aanbesteding voor laagbouwwoningen is een feit, hierna willen we de markt op met duizenden hoogbouwwoningen. Met de Stichting Huurdakrevolutie willen we dit opschalen naar andere delen van Nederland, dan winnen we zo weer drie dagen voor Green Energy Day!
Het energiezuinig maken van je eigen woning (1966) is goed te doen. Sinds 2015 is mijn gasverbruik met 2/3 teruggebracht door spouwmuur- en dakisolatie, een hybride warmtepomp en een warmtepompboiler voor tapwater. Mijn elektriciteitsverbruik is verdubbeld door die warmtepompen en een elektrische auto. Alle verbruikte elektriciteit wordt opgewekt d.m.v. eigen zonnepanelen en winddelen. Het elektriciteitsnet is mijn accu. De maandelijkse lasten voor energie zijn gedaald. Het volgende project wordt het meest ingrijpend, vloerverwarming (lage temperatuurverwarming). Zo laat ik straks een huis bij de tijd achter door meer duurzame en minder fossiele energie te gebruiken met bijdrage aan schone productie.
Wij kweken al jaren rozen van topkwaliteit. In de zomer wordt het te warm in de kas voor de rozen. We koelen ze met een WKO-systeem. Dat is in de rozenwereld uniek. Er werden warmtewisselaars gebruikt voor koeling via het koude water. De warmte kon in de winter worden gebruikt. Het was een grote tegenvaller toen de 800 warmtewisselaars na één jaar verteerd bleken: ze waren niet bestand tegen het klimaat in de kas. De redding kwam door de kennis van corrosie van wijlen Piet Westen. Er is nu een robuust systeem ontstaan voor de tuinbouw. Een tweede vestiging kreeg in 2018 een vergelijkbaar systeem.
Er is maar één aarde, de enige plek waar mensen leven. We moeten dus zuinig zijn op onze planeet, maar dat zijn we niet. De CO2-uitstoot is veel hoger dan onze aarde aan kan. Omdat ik vind dat we de aarde te leen hebben van onze kinderen, moeten we deze schoner doorgeven. Daarom ben ik in 2014 Zelfstroom gestart. Onze missie? Het versnellen van de energietransitie door iedereen in Nederland de mogelijkheid te geven om met zonnepanelen zelf stroom op te wekken. Zonder investering, voor een vast bedrag per maand kan iedereen duurzame energie opwekken en daarmee duurzamer gaan leven.
Green Energy Day is de dag waarop alle duurzame energie die in Nederland in dat jaar wordt geproduceerd ‘op’ is. In 2023 valt die dag op 2 maart.
In 2050 hebben we er samen voor gezorgd dat Green Energy Day valt op de laatste dag van het jaar: 31 december.
